کتاب «اصطلاحنامه و نمایه موضوعی منطق رواقی» منتشر شد.
کتاب پيشرو دستاورد دو فعاليت پژوهشى از مرکز پژوهشى دائرةالمعارف علوم عقلى اسلامى در منطق رواقى است. يکى از اين دو، «اصطلاحنامه» منطق رواقى و ديگرى «نمايه موضوعى» برخى از منابع منطق رواقى است.
باوجود اينکه برخى از موضوعات و مسائل منطق مسلمانان ريشه در منطق رواقى دارد و اين منطق در پيدايش برخى از مسائل منطق مسلمانان نقش داشته و در نتيجه در تبيين پيشينه برخى از مسائل مهم منطق مسلمانان تاثير گذار است، آشنايان با اين منطق در ميان مسلمانان و حتى غيرمسلمانان کم، و متخصصان اين دانش در ميان منطقدانان مسلمان معاصر بسيار کمترند، و در جهان امروز اين دانش رواجى ندارد.
برای آشنایی با پیشینه و جایگاه منطق رواقی اینجا را کلیک کنید.
اين كتاب دو بخش دارد: بخش اول اصطلاحنامه و بخش دوم نمايه موضوعى:
1- بخش اول: اصطلاح نامه منطق رواقی
توجه به پيشينه و جایگاه منطق رواقى و تأثير آن در منطق اسلامى اهمیت تدوين اصطلاحنامه براى منطق رواقى را روشن مىسازد. تدوين اصطلاحنامه درواقع ترسيم نقشه دقيق يک علم با تعيين جايگاه هريک از موضوعات و اصطلاحات آن علم است؛ ازاينرو در اصطلاحنامه منطق رواقى، افزونبر تعيين جايگاه موضوعات، مباحثى از منطق كه رواقيان به آن پرداختهاند نيز آشکار شده و مقايسه آن با منطقهاى ديگر آسان خواهد شد.
برای آشنایی بیشتر با اصطلاحنامه اینجا را کلیک کنید.
در اين اصطلاحنامه 562 اصطلاح منطق رواقي، همراه با روابط اصطلاحنامهاى و مستندات، معرفى شدهاند. اين اصطلاحات در 10 رده زير قرار گرفتهاند: مقولات، تعريف، جدل، لوگوس، لكتون، آكسيوما، نظريه علائم، استدلال، نظريه شناخت و خطابه.
منابع اصطلاحيابى شده عبارتند از:
أ) منطق رواقى اثر بنسون میتس. اين كتاب به کوشش اين مرکز و توسط جناب آقاى دکتر مهدى عظيمى ترجمه شده و توسط انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمىنى ره به چاپ رسيده است. از اين ترجمه، در ترجمه اصطلاحات و مستندات آن استفاده شده است.
ب) منطق رواقى اثر ويليام و ماراتا نيل. اين كتاب نيز توسط آقاى دکتر مهدى عظيمى ترجمه شده و هنوز به چاپ نرسيده است. از اين ترجمه نيز در ترجمه اصطلاحات و مستندات آن استفاده شده است.
ج) تاريخ منطق اثر آلکساندر اوسيپوويچ ماکوولسكى، ترجمه داريوش شايان. اين كتاب از زبان روسى ترجمه شده است، لذا اصطلاحات رواقى كه تنها در اين كتاب وجود داشت معادل انگليسى آن ذكر نشده است.
د) فيلسوفان يونان اثر ديوگنس لائرتيوس. اين اثر به زبان يونانى است که توسط آر. دى. هيكس به انگليسى و بهراد رحمانى به فارسى ترجمه شده است.
2- بخش دوم: نمایه موضوعی
بخش دوم اين کتاب، نمايهها و کليدواژههاى سه منبع مهم منطق رواقى است که در اختيار علاقهمندان اين علم قرار گرفته است.
در اهميت و نقش مهم معجمهاى موضوعى در امر پژوهش، يادآورى اين مطلب شايسته است که هيچ پژوهش دقيق و فراگيرى، بدون آگاهى از ميراث گذشتگان و کارهاى علمى ديگران، شُدنى نيست. بهويژه اين آگاهى براى نگارش مقالههاى دائرةالمعارفى كه عهدهدار گزارشى كامل از تاريخچه و سير تحولات و بازتاب همه مطالب اصلى درباره يك موضوعاند، نيازى جدى است. ولى آگاهى يافتن از ميراث گذشتگان، از راه مطالعه كامل آثار بزرگان گذشته و حال، مستلزم صرف زمانى بسيار است كه با توجه به گستردگى اطلاعات و گوناگونى فعاليتهاى علمى انديشمندان، غيرعملى است. ازاينرو، «مركز پژوهشى دائرةالمعارف علوم عقلى اسلامى» كه ازجمله وظايف و اهداف آن، فراهم آوردن زمينههاى پژوهش آسان و سريع است، درصدد برآمد براى برآوردن اين هدف راههايى سريعتر و آسانتر بيابد که از جمله آنها تهیه معجمهای موضوعی است.
«مركز پژوهشى دائرةالمعارف علوم عقلى اسلامى» تاکنون تهيه معجمهاى موضوعى را بر روى منابع متعددى از رشتههاى گوناگون علوم عقلى انجام داده که دستاورد برخى از اين پژوهشها منتشر شده و برخى ديگر در آينده عرضه خواهد شد.
اين بخش از کتاب که «نمايه موضوعى منطق رواقى» عنوان گرفته است، دربردارنده نزديک به 977 کليدواژه و 1313 نمايه ترکيبى است. بيشتر کليدواژهها، کليدواژههاى اصلىاند که نمايهها در ذيل آنها مىآيند؛ ولى برخى از کليدواژهها ارجاعىاند. فايده کليدواژههاى ارجاعى اين است که برخى موضوعات، افزونبر تعبير رايج و مرجح با تعبيراتى غيرمرجح نيز بهکار مىروند و ممکن است محققان از راه تعبيرات نامرجح به جستوجوى مطلبى بپردازند؛ ازاينرو واژههاى نامرجح نيز بهمثابه کليدهاى ارجاعى ارائه شدهاند. نمايههاى اين مجموعه تنها دربردارنده نمايه موضوعاتى هستند که در منابع منتخب منطق رواقى به آنها پرداخته شده و از ذکر نمايه ساير بخشها همچون اعلام و آثار چشمپوشى شده است.
لوح فشرده همراه
بههمراه این اثر، لوح فشردهای در اختیار کاربران قرار گرفته که دربردارنده دو نرمافزار است:
أ) نرمافزار اصطلاحنامه: این نرمافزار دارای امکانات فراوانی است و میتوان با استفاده از آن، هریک از اصطلاحات و روابط آنها را با دیگر اصطلاحات بهصورت ساده و پیشرفته جستوجو کرد و به نشانی محل درج اصطلاحات و تصویر متن مستندهای آنها دست یافت.
ب) نرمافزار نمايه موضوعى: اين نرمافزار، دربردارنده تصوير متن سه منبع مهم منطق رواقى، نمايهها و كليدواژههاى اين منابع است.
اين نرمافزار داراى امكانات فراوان و قابليت جستوجوهاى ساده و پيشرفته متعددى است که از راههاى مختلف دستيابى به نمايهها و کليدواژههاى اين منابع را ممکن مىسازد.
- بازدید: 249 مرتبه