قلمرو عرفان از جمله عرصه‌های علوم دینی است كه تاكنون با نارسایی‌ها و کاستی‌های بسیاری در زمینه کمبود پژوهشگر توانمند روبه‌رو بوده است. ازاین‌رو «مركز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی» (وابسته به مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی€) برای جبران این کاستی، از سال 1382 با بهره‌گیری از برخی استادان برجسته عرفان و برگزاری سه دوره آموزشی عرفان اسلامی، موفق به تربیت ده‌ها پژوهشگر توانمند در عرفان اسلامی شده است.

از دستاوردهای این کوشش علمی، تدوین پایان‌نامه‌های تخصصی در قلمرو مباحث عرفان است كه از دقت و ژرفای محتوایی خوبی برخوردارند. این امر زمینه‌ای شد تا با همکاری نویسندگان این آثار، پایان‌نامه‌هایی كه دقت و محتوای علمی بالاتری دارند و بهتر می‌توانند زمینة نقد و نظر را در مباحث عرفان فراهم آورند، به‌صورت كتاب به جامعه علمی حوزوی و دانشگاهی ارائه شود.

کتاب پیش‌رو از جمله این آثار است كه به قلم پژوهشگر ارجمند جناب حجت‌الاسلام و المسلمین آقای جلیل آقاخانی نگاشته شده و با راهنمایی استاد گرانقدر جناب حجت‌الاسلام و المسلمین آقای حسن رمضانی و ارزیابی فاضل ارجمند جناب حجت‌الاسلام و المسلمین آقای علی امینی‌نژاد آماده چاپ شده است.

معرفی کتاب

در قلمرو گسترده علم و معرفت، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی، شناخت انسان بوده است. شناسایی صورت تکامل یافته انسان، که از آن به انسان آرمانی یا انسان برتر یاد می‌کنند، نیز یکی از آرزوهای بزرگ جامعه بشری بوده است. جلال‌الدین مولوی، شیوایی سخن و قدرت بیان خود را بیش از همه در خدمت تبیین آموزه انسان کامل به کار گرفته است؛ اما آیا می‌توان از گفته‌های مولانا استفاده کرد و تصویر روشنی از «انسان کامل» ارائه داد؟ آیا وی همه ویژگی‌های انسان کامل را در آثار خود آورده است؟ به عبارت دیگر، مولانا در خصوص «انسان کامل» به کدامیک از ویژگی‌ها و نشانه‌هایی که در منابع اسلامی و آثار دیگر عارفان آمده، اشاره کرده است؟ از نگاه مولانا جایگاه «انسان کامل» در نظام هستی چیست و وجود او چه ضرورتی برای هستی دارد؟ این اثر درپی پاسخ به این پرسش‌ها است.

سرفصل‌ها

فصل اول: کلیات

فصل دوم: شرح احوال و آثار مولانا

فصل سوم: ضرورت وجود انسان کامل

فصل چهارم: سرشت انسان کامل

فصل پنجم: مولانا و ظهورات انسان کامل

بجاست که از نگارنده محترم این اثر و استاد ارجمند راهنما و ارزیاب گرانقدر كه موجب استواری و استحكام آن شدند و همچنین از تمام همکاران علمی و اجرایی مرکز که در آماده‌سازی و ارائه چنین آثاری دست دارند، به‌ویژه جناب حجت‌الاسلام و المسلمین آقای رسول باقریان که افزون بر بازخوانی اثر، نمایه موضوعات آن را سامان بخشیدند و همچنین جناب آقای بهروز همایی، دیگر نمایه‌ساز کتاب، جناب آقای محمود سوری، ویراستار اثر، جناب آقای حمید خدابخشیان، مدیریت تدوین و پشتیبانی مرکز، جناب آقای حجت کوثریان، مسئول واحد آماده‌سازی و نشر آثار مرکز و جناب آقای سید عبدالماجد مسترحمی، صفحه‌آرای این کتاب، تشكر و قدردانی كنیم. از درگاه خدای بزرگ برای همه این بزرگواران، توفیق روزافزون در خدمت به عرصه علم و دین را خواهانیم و امید داریم که همه این کوشش‌ها زمینه خشنودی امام عصر را فراهم سازد.

 تهیه شده در: مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی