

شصت و هشتمین اثر مکتوب مرکز پژوهشي دائرةالمعارف علوم عقلي اسلامي
با عنوان «تفسير عرفاني از ديدگاه سيد حيدر آملي» منتشر شد.
قرآن کریم ظاهری زیبا و باطنی ژرف دارد. ظاهر قرآن، که دربردارنده پیامهای هدایتی و تربیتی است، درخور فهم عامه مردم است و بطون لایهلایه و تودرتوی آن، که لبریز از رمزها و نکتههای بیپایان است، با سیر و سلوک روحی خواننده کلام وحی تناسب دارد. در واقع هرچه خواننده روح پاکتری داشته باشد، به اسرار بیشتری دست مییابد و روزنهای جدید از فهم معارف قرآن بر او گشوده میشود.
انديشمندان علوم اسلامي همواره دغدغه کشف اسرار قرآن را داشتهاند. دراين ميان، اهلمعرفت افزونبر روشهاي رايج تفسير براي فهم ظاهر، روش تأويل را براي رسيدن به فهم عميق شريعت برگزيدهاند که از آن تعبير به تفسير عرفاني شده است. کتاب پيشرو در مقام پاسخ به پرسشهايي درباره تفسير عرفاني (تأويل) از ديدگاه يکي از چهرههاي برجسته اهلمعرفت يعني سيدحيدر آملي است. پرسشهايي از قبيل: تأويل در اصطلاح اهل معرفت به چه معناست؟ تأويل چند نوع است؟ روشهاي دستيابي به آن چيست؟ آيا انسانهاي عادي هم توان فهم اسرار قرآن را دارند؟
سرفصلهاي اين کتاب به شرح زير است:
بخش اول: معناشناسی واژه تأویل
-
معناشناسی واژة تأویل در لغت و اصطلاح
-
معناشناسی واژة تأویل در آیات قرآن
-
معناشناسی واژة تأویل در متون روایی
بخش دوم: تأویل قرآن از دیدگاه سید حیدر آملی
-
بررسی معنا، هدف، محدوده و ضرورت تأویل قرآن
-
عالمان به تأویل و ابزار تأویل
بخش سوم: مبانی تأویل طولی از نگاه سید حیدر آملی
-
مبانی هستیشناختی تأویل طولی
-
مبانی انسانشناختی تأویل طولی
-
مبانی متنشناختی تأویل طولی
بخش چهارم: بررسی تطبیقی نمونههایی از تأویلهای سید حیدر آملی
-
بررسی تطبیقی نمونههایی از تأویل طولی
-
بررسی تطبیقی نمونههایی از دیگر انواع تأویل
اين كتاب برگرفته از پاياننامه دوره تربیت محقق عرفان اسلامی مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی است که توسط جناب حجتالاسلام رسول مزرئي و با راهنمايي حجتالاسلام و المسلمين استاد علي امينينژاد و مشاوره حجتالاسلام و المسلمين استاد سيد يدالله يزدانپناه نگاشته شده است. پایان نامه یادشده با عنوان «تأویل طولی و مبانی آن از نگاه سیدحیدر آملی» در چهارمین جشنواره علامه حلی شایسته تقدیر شناخته شد.
* يادآوري ميشود كه برگزاري دورههاي آموزشي و پژوهشي پيشرفته عرفان اسلامي در مرکز، با حدود هشتاد واحد درسي در هر دوره (شامل حكمت متعاليه، عرفان نظري، عرفان عملي، عرفان ادبي، عرفان تطبيقي، معرفتشناسي، فلسفه عرفان و مباني عرفان) و در حدّ دكتراي پيوسته، با پيشبيني همه ابعاد لازم در عرفان اسلامي و با كنترل دقيق از جهت رعايت كامل موازين عقلي و شريعت (كتاب، سنت و عقل) از اموري بيسابقه در حوزههاي علميه و دانشگاههاي كشور به شمار ميآيد كه در اين مركز، برگزار شده و حدود شصت فارغالتحصيل داشته است.
تشكيل اين دورهها، افزون بر رفع نيازهاي مرکز پژوهشي دائرةالمعارف، براي اولين بار امکان آموزش نظاممند عرفان اسلامي در حوزه علميه را ايجاد كرده و زمينههاي رشد درست عرفان اسلامي و جلوگيري از سوء تفاهمها و انحرافات احتمالي را فراهم ميسازد.
فارغالتحصيلان اين دورهها، نقش اساسي بلکه اساسيترين نقش را در راهاندازي دورههاي آموزشي و پژوهشي ساير مراکز آموزشي و پژوهشي در حوزه علميه قم و رفع نيازهاي مراكز ديگر داشته و دارند.
تاكنون به غير از كتاب «تفسير عرفاني از ديدگاه سيد حيدر آملي»، پنج اثر ديگر نيز از پاياننامههاي فارغالتحصيلان اين مركز به صورت كتاب منتشر شده است كه از قرار زير است.
1) اعیان ثابته در عرفان اسلامی: اثر اصغر نوروزی؛
2) ابنعربی و اشاعره: اثر محمدعیسی جعفری؛
3) خیر و شر در مکتب ابنعربی: اثر حسن امینی؛
4) عرفان و عترت: اثر سیدوحید معتمدی؛
5) انسان کامل از دیدگاه مولوی: اثرجلیل آقاخانی.
پيامرسان ايتا
پيامرسان سروش