محصولات مرکز
معجم هاي موضوعي (نرم افزار‌ها)
اصطلاح‌نامه‌ها
تک نگاري‌ها
کتاب‌شناسي‌ها
کتابها و نرم افزارهاي معجم موضوعي
سایت‌های مرتبط
اطلاعيه‌ها
انتشار کتاب «شیوه‌نامه دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی»
مقدمه
ازآنجاکه تدوين دائرةالمعارف جامع و معتبر، پروژه‌اي بلندمدت است و پروژه‌هاي بلندمدت، دستخوش آفت‌هاي بسياري هستند. برنامه‌ريزي استراتژيک و پيش‌بيني خروجي‌هاي کوتاه‌مدت و ميان‌مدت، و نيز مرحله‌بندي برنامه‌ها مي‌تواند از برخي از آفت‌هاي برنامه‌هاي بلندمدت پيشگيري کند.
از جمله آسيب‌هاي پيش‌بيني‌پذير در پروژه‌هاي بلندمدت، ناهماهنگي در محصول کار است. تحول فناوري، دگرگوني در شيوه‌هاي پژوهش، نگارش و ويرايش، و حتي تغيير فرهنگ واژه‌ها در طول زمان - که امري طبيعي است - مي‌تواند به اين‌گونه پروژه‌ها آسيب‌هايي اساسي وارد کند. شايد منابع جديدي به چاپ برسند يا نسخه‌هاي مطلوب‌تري از مآخذ مقالات منتشر شوند. اين دگرگوني‌ها و تفاوت‌ها، خود را در مقالات يک دائرةالمعارف نشان خواهند داد و مجموعه را ناهماهنگ و آشفته خواهند کرد.
يکي از زمينه‌هاي اصلي براي دستيابي به همه ويژگي‌ها و شاخص‌هاي لازم براي دائرةالمعارف مطلوب، و يکي از بهترين راه‌هاي پيشگيري از آفت‌هاي پروژه‌هاي پژوهشي درازمدت، تهيه شيوه‌نامه‌هايي است که کار نگارندگان مختلف را که ديدگاه‌ها و سليقه‌هاي متفاوت در شيوه نگارش و ويرايش دارند، با يکديگر هماهنگ سازد و امکان تغيير، اصلاح و هماهنگ‌سازي يک‌جاي همه مقالات را در هر مرحله از کار فراهم سازد.
مرکز پژوهشي دائرةالمعارف علوم عقلي اسلامي نيز باتوجه به اين نيازها، پيش از آغاز به کار رسمي مقاله‌نويسي دائرةالمعارف‌هاي تخصصي خود، به شناسايي زيرساخت‌هاي لازم و نيازهاي مراحل مختلف دائرةالمعارف‌نويسي پرداخت و براي انجام هريک از مراحل کار، شيوه‌نامه‌اي آماده کرد و پس از انجام مدتي کار آزمايشي، شيوه‌نامه‌هاي خود را براساس آخرين تجارب خود، تکميل، اصلاح و نهايي کرد.
معرفی کتاب شیوه‌نامه
آنچه پيش روست برخي از مهم‌ترين شيوه‌نامه‌هايي است که اين مرکز تاکنون براي تهيه زيرساخت‌هاي دائرةالمعارف‌نويسي، مقاله‌نويسي، مراحل مختلف ارزيابي و اصلاح، ويرايش و بعضي از مراحل آماده‌سازي مقالات تهيه کرده است.
شيوه‌نامه‌هاي موجود در اين کتاب در دو بخش قرارگرفته‌اند: بخش اول (بخش اصلي کتاب) و بخش دوم (پيوست‌ها).
شيوه‌نامه‌هاي بخش اول، درباره آن دسته از فعاليت‌هاي پژوهشي هستند که در روند تهيه دائرةالمعارف‌ها دخالت مستقيم دارند و معمولاً همه مراکز دائرةالمعارفي ناگزير از انجام آنها هستند، و آنچه در بخش دوم (پيوست‌ها) آمده است، شيوه‌نامه‌هاي مربوط به فعاليت‌ها و پژوهش‌هايي هستند که مراحل مختلف کار تهيه دائرةالمعارف‌ها و مقالات آنها را دقيق‌تر و کامل‌تر مي‌کنند.
بخش اول کتاب
بخش دوم کتاب (پیوست‌ها)
بخش دوم اين کتاب (پيوست‌ها) شامل دو شيوه‌نامه است:
الف) شیوه‌نامه تنظیم اصطلاح‌نامه: در شيوه‌نامه تنظيم اصطلاح‌نامه، افزون‌بر بيان کامل ضوابط بين‌المللي اصطلاح‌نامه‌نويسي، ضوابط ديگري براي ايجاد دقت بيشتر در تنظيم روابط اصطلاحات بيان شده است که از افزوده‌هاي اين مرکز است و باتوجه به اينکه منابع اصلي اصطلاحات برخي از دانش‌هاي علوم عقلي که اين مرکز به آنها پرداخته است، به سه زبان فارسي، عربي و انگليسي هستند، ضوابطي نيز براي معادل‌گذاري فارسي براي واژه‌هاي عربي و انگليسي به اين شيوه‌نامه افزوده شده است.
امتياز و تفاوت ديگر اصطلاح‌نامه‌هاي مرکز، مستند بودن همه اصطلاحات به متون و منابع معتبر است و به اقتضاي اين ويژگي، ضوابطي نيز براي مستندسازي اصطلاحات به متون به اين شيوه‌نامه افزوده شده است. بررسي همه اصطلاحات و روابط اصطلاح‌نامه‌ها در شوراهاي تخصصيِ متشکل از متخصصان برجسته علوم عقلي، تفاوت و امتياز ديگر اصطلاح‌نامه‌هاي اين مرکز است.
ب) شیوه‌نامه پرونده علمی: ازجمله شيوه‌نامه‌هايي که در اين کتاب آمده، شيوه‌نامه تهيه پرونده علمي است. اين شيوه‌نامه، ضوابط مربوط به نحوه تنظيم پرونده علمي را دربردارد. تهيه و تنظيم پرونده علمي براي هريک از مدخل‌هاي اصلي دائرةالمعارف‌ها، يکي از فعاليت‌هاي پژوهشي اين مرکز است.
پرونده علمي، مجموعه‌اي است مشتمل بر صفحاتي گزينش‌شده از متون منابع، که مطالب مربوط به يک مدخل را دربردارند و تا اندازه زيادي مقاله‌نويسان را از مراجعه به منابع، کتابخانه‌ها و جست‌وجو براي دستيابي به مطالب بي‌نياز مي‌کند.
تهيه پرونده علمي براي مدخل‌هاي دائرةالمعارفي، سابقه‌اي در برخي مراکز دائرةالمعارف‌نويسي داشته است، ولي اين مرکز در تهيه پرونده علمي نيز نوآوري‌هايي دارد که از جمله آنها، تهيه نرم‌افزارهايي براي تهيه، عرضه و استفاده از پرونده‌هاي علمي است.
- بازدید: 143 مرتبه