مقدمه

مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی در راستای فراهم نمودن زمینه تدوین فرهنگ‌نامه‌ها و دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی و واضح شدن ساختار علوم عقلی و جایگاه اصطلاحات در هر علم با استفاده از نظرات کارشناسان و متخصصان علوم عقلی، اقدام به تهیه طرحی بدیع در تدوین و عرضه اصطلاح‌نامه در رشته‌های علوم عقلی نموده است.

1) تعریف: مراد از تهیه اصطلاح‌نامه، ساماندهی به همه اصطلاحات یک علم از طریق مشخص کردن رده‌های کلی هر علم (اصطلاحات رأس)، شناسایی روابط نموداری همه اصطلاحات (اعم و أخص، مرجح و نامرجح و اصطلاحات وابسته) و مشترکات لفظی و یادداشت دامنه است.

2) هدف: تهیه اصطلاح‌نامه‌های علوم عقلی اسلامی در مرکز، اهداف متعددی دارد که از جمله آنها، همآرایی نمایه‌ها، گزینش منطقی و دقیق مدخل‌ها، تعیین جایگاه هر مدخل در فرهنگ‌نامه‌ها و دائرةالمعارف و تعیین نسبت حجم مقالات است.

3) مراحل تهیه

مراحل کار در تهیه اصطلاح‌نامه‌ها عبارت است از:

1. انتخاب و تصویب منابع معتبر در هر رشته؛
2. استخراج اصطلاحات از منابع مصوب؛
3. تنظیم اصطلاح‌نامه و ترسیم نمودار؛
4. بررسی و تصویب اصطلاحات و اصطلاح‌نامه در شوراهای علمی (متشكل از صاحب‌نظران و متخصصان در هر رشته)؛
5. مستندسازی اصطلاح‌نامه‌های مصوّب، از حیث منابع و تعاریف.

4) ویژگی‌های اختصاصی کار مرکز

الف) در مرحله تحقیق

از جمله امتیازات اصطلاح‌نامه‌های این مركز، در مرحله تحقیق عبارتند از: جامعیت منابع، دقت در استخراج، مستند بودن هر اصطلاح و جایگاه آن در اصطلاح‌نامه به منابع و تعاریف، بررسی همه اصطلاحات در شوراهای علمی متشكل از متخصصین برجسته و مشخص ساختن مشترکات لفظی با توضیح‌گرهای مناسب.

ب) در مرحله عرضه

عرضه اصطلاح‌نامه‌های مرکز به سه صورت الفبایی، نمودار درختی و عبارتی (در ضمن عباراتی مأنوس)، در قالب کتاب و نرم‌افزار از امتیازات مرکز در شیوه عرضه اصطلاح‌نامه است.

5) امکانات و ویژگی‌های نرم‌افزار اصطلاح‌نامه‌های مرکز:

• امکان انواع جستجو در اصطلاحات، تعاریف، فهرست مطالب منابع؛
• قابلیت ارتباط هر اصطلاح با تعاریف؛
• ارجاعات و متن منابع؛
• امکان دسته‌بندی اطلاعات در چند مرحله؛
• امکانات جانبی (یادداشت برداری، کپی، چاپ و...).

6) نرم‌افزار اصطلاح‌نامه فلسفه اخلاق

• این نرم‌افزار حاوی اطلاعات زیر می‌باشد:

• درختواره حدود 1300 اصطلاح فلسفه اخلاق؛
• تصویر نمودار درختی اصطلاح‌نامه فلسفه اخلاق؛
• تعاریف و مستندات اصطلاحات با استفاده از 150 منبع در زمینه فلسفه اخلاق؛
• تصویر متن منابع مورد استناد اصطلاح‌نامه؛
• معادل انگلیسی اصطلاحات غربی فلسفه اخلاق.

 7) اعضای شورای علمی فلسفه اخلاق

1. حجة‌الاسلام و المسلمین دکتر مجتبی مصباح
2. حجةالاسلام و المسلمین دکتر سید اکبر حسینی قلعه‌بهمن
3. دکتر امیر خواص
4. جناب آقای سید محمد حسینی سورکی

جهت آشنایی با جزئیات بیشتر درباره اصطلاح‌نامه‌ اینجا را کلیک کنید