فعالیت‌ها و دستآوردهای منطقی مرکز پژوهشی دائره‌المعارف
علم منطق
منطق، ابزار معرفتی کلی جهت سامان‌دهی، تعدیل و تصحیح اندیشه بشر است.
کلی بودن ابزار منطق می‌تواند از این جهت باشد که این مهارت هم در زندگی فردی انسان و هم در زندگی اجتماعی او سودمند است؛ به سخن دیگر منطق، در تمام مراحل و مراتب فکری، یعنی مرتبه ادبی و احساسی، مرتبه خطابی و اقناعی، مرتبه جدلی و الزامی و مرتبه علمی و برهانی، می‌تواند سودبخش و کارآمد باشد.
از این‌رو، علم منطق، به همه علوم خدمت می‌كند و به حق خادم‌العلوم نامیده می‌شود؛ زیرا در هر علمی برای رسیدن به یافته‌های جدید و پاسخ‌گویی به ناشناخته‌ها باید اندیشید؛ یعنی با توجه به معلومات پیشین و یاری جستن از آنها، مجهولات را حل كرد و با كاستن از مجهولات و افزایش معلومات، به گسترش و رشد علم دست یافت. این امر مهم تنها هنگامی دست یافتنی خواهد بود كه از درستی و عدم انحراف اندیشه مطمئن باشیم و این اطمینان فقط با شناسایی قوانین حاكم بر اندیشه و آگاهی از معیارهای اندیشه صحیح و بكارگیری این قوانین و معیارها كه در منطق مورد بحث و گفت‌وگو واقع می‌شوند، به دست می‌آید.
در همین راستا مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی، فعالیت های متعددی را در این رشته با استفاده از محققان متخصّص و نظارت اساتیدی برجسته از سال 1377ش با هدف تهیه دائرة‌المعارف و فرهنگنامه علوم عقلی اسلامی، از علم منطق آغاز کرده و رشته‌های دیگری از علوم عقلی را در سال‌های گذشته به آن افزوده است.
شورای علمی منطق
این شورا که نظارت بر روند پژوهش و كیفیت علمی محصولات منطقی را بر عهده دارد عبارت‌است از:
مشاورعالی: حجت‌الاسلام والمسلمین عسکری سلیمانی امیری.
سایر اعضاء (به ترتیب حروف الفباء): حجج اسلام آقایان محمد کریمی، محمدرضا محمدعلیزاده، محمدباقر ملکیان.
فعالیت‌ها و دستآوردها
مرکز پژوهشی دائره‌المعارف علوم عقلی اسلامی در راستای تهیه دائره‌المعارف جامع علوم عقلی، فعالیت‌ها و دستآوردهای گوناگونی داشته است که بخش منطقی آن به شرح زیر است:
1. دوره‌های آموزش منطق
دو دوره آموزش منطق جهت تربیت نیروهای مورد نیاز مرکز با رویکرد دائره المعارفی برگزار گردید
2. ثبت مشخصات منابع منطقی
3. ثبت موضوعات منابع منطقی
4. تهیه پرونده‌های علمی منطقی
5. فهرست‌نویسی منابع منطقی
6. چکیده نویسی منابع مهم منطقی
7. اصطلاح‌یابی و مدخل‌نویسی منطق
8. فرهنگنامه منطق
9. تحقیق و پژوهش در زمینه منطق رواقی ـ مگاری
10. انتشار نشریه تخصصی
محصولات عرضه شده در بخش‌های مختلف از این قرار است:
کتاب‌ها
1) العجم الموضوعی لمنتخب الکتب المنطقیة (2 جلدی): دربردارنده 8161 چکیده و 3247 کلیدواژه مطالب 14 منبع مهم به همراه 8146 نمایه بر مطالب این منابع: 1. المنطقیات للفارابی، ج1؛ 2. منطق ابن زرعة؛ 3. التحصیل؛ 4. معیار العلم فی فن المنطق؛ 5. محکّ النظر؛ 6. البصائر النصیریة فی علم المنطق؛ 7. منطق التلویحات؛ 8. منطق حکمة الإشراق؛ 9. منطق اللمحات؛ 10. شرح عیون الحکمة، ج1؛ 11. کشف الأسرار عن غوامض الأفکار؛ 12. درة التاج، ج2؛ 13. القواعد الجلیة فی شرح الرسالة الشمسیة؛ 14. شرح المطالع فی المنطق؛
2) المعجم الموضوعی للمنطق (3 جلدی): دربردارنده 3390 فهرست تفصیلی و 3364 کلیدواژه مطالب 24 منبع به همراه 6961 نمایه بر مطالب این منابع: 1. أساس الاقتباس؛ 2. البصائر النصیریّة فى علم المنطق؛ 3. تلخیص السفسطة؛ 4. تلخیص كتاب القیاس؛ 5. تلخیص كتاب المقولات؛ 6. الجدید فى الحكمة؛ 7. الحاشیة علی تهذیب المنطق؛ 8. حدود المنطق؛ 9. حکمة الإشراق؛ 10. دانش‌نامه علایى؛ 11. رسائل إخوان الصفا؛ 12. الرسائل المنطقیّة فى الحدود والرسوم؛ 13. شرح الإشارات، ج1؛ 14. شرح حكمة الإشراق، قسم المنطق؛ 15. شرح عیون الحکمة، الجزء الأوّل؛ 16. الشفاء؛ 17. القواعد الجلیّة؛ 18. اللمحات، قسم المنطق؛ 19. المعتبر فى الحکمة؛ 20. معیار العلم فى فنّ المنطق؛ 21. مقاصد الفلاسفة؛ 22. منطق ابن‌زرعة؛ 23. المنطق، ابن‌المقفع؛ 24. النجاة؛
3) اصطلاح‌نامه منطق (2 جلدی): تعیین جایگاه و روابط 4400 اصطلاح به همراه ترسیم نمودار درختی. همچنین ارائه تعریف یا مستند اصطلاحات از 50 منبع معتبر؛
4) کتاب‌شناسی اجمالی منطق و تاریخ منطق (1 جلد): حاوی مشخصات نشر 2518 منبع به همراه فهرست‌های مختلفی که زمینه جستجو در بخش اول کتاب را فراهم کند؛
5) کتاب‌شناسی تفصیلی منطق و تاریخ منطق (3 جلد): حاوی معرفی 2004 کتاب و مقاله به همراه نمایه‌های موضوعی منابع مزبور؛
6) کتاب‌شناسی منابع لاتین منطق و فلسفه اسلامی (2 جلد): در این كتاب به معرفی بیش از 4000 كتاب و مقاله از كتابخانه‌های مختلف پرداخته شده است؛
7) مجموعه مقالات منطقی گنجینه معرفت (جلد اول): شامل مقالاتی است که در مجله معارف عقلی مرکز و یا به دلیل دیگری تهیه شده و به صورت مجموعه مقالات منتشر شده‌اند؛
8) دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی معارف منطقی: گفتنی است که این دوفصلنامه (معارف منطقی) پیشتر در قالب ویژه‌نامه منطق و در ضمن نشریه معارف عقلی منتشر می‌شد (هفت شماره از نشریه معارف عقلی به موضوع منطق اختصاص داشته است)؛
9) منطق رواقی: اثر بنسون میتس ترجمه دکتر مهدی عظیمی. (منطق رواقی در آثار منطق دانان «شاهکاری هم‌سنگ منطق ارسطو»، «نخستین دستگاه منطق گزاره‌ها» و «اساس تمام دستگاه‌های منطقی و ریاضی» خوانده شده است، لذا از چنان اهمیتی برخوردار است که هیچ پژوهشی درباره تاریخ منطق، نمی‌تواند از پرداختن به آن چشم‌پوشی کند؛ و از آنجا که منطق رواقی بر منطق سینوی نیز اثرگذار بوده است، در پژوهش‌های مرتبط با منطق اسلامی نیز دارای اهمیتی ویژه است. با این حال، زبان فارسی تاکنون از منابع مرجع و معتبر درباره منطق رواقی بی‌بهره بوده است و این اثر نخستین گام در جبران محرومیت یادشده است که توسط مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی آماده شده است.).
نرم‌افزارها
1) معجم موضوعی منابع منطق (کنزالحکمة2): دربردارنده 8161 چکیده مطالب 14 منبع مهم به همراه 8146 نمایه بر مطالب این منابع به همراه اصطلاح‌نامه با قابلیت جستجوهای گوناگون و ارتباط با متن منابع؛
2) معجم موضوعی منابع منطقی (کنزالحکمة 4): دربردارنده 3390 فهرست تفصیلی مطالب 24 منبع به همراه 6961 نمایه بر مطالب این منابع به همراه اصطلاح‌نامه با قابلیت جستجوهای گوناگون و ارتباط با متن منابع؛
3) اصطلاح‌نامه منطق: تعیین جایگاه و روابط 4600 اصطلاح به همراه ترسیم نمودار درختی. همچنین ارائه تعریف یا مستند اصطلاحات از 50 منبع معتبر با قابلیت جستجوهای گوناگون و ارتباط میان اصطلاحات و متن منابع؛
4) کتاب‌شناسی تفصیلی منطق و تاریخ منطق: معرفی 2004 کتاب و مقاله به همراه نمایه‌های موضوعی منابع مزبور با امکان انواع جستجوی پیشرفته (تک‌واژه یا ترکیبی) با دامنه‌های گوناگون؛
5) پرونده‌های علمی منطق: دربردارنده تصویر صفحات انتخاب شده از 164 منبع مهم منطقی در قالب 124 پرونده با فرمت .PDF
