علم منطق

منطق، ابزار معرفتي کلي جهت سامان‌دهي، تعديل و تصحيح انديشه بشر است.

کلي بودن ابزار منطق مي‌تواند از اين جهت باشد که اين مهارت هم در زندگي فردي انسان و هم در زندگي اجتماعي او سودمند است؛ به سخن ديگر منطق، در تمام مراحل و مراتب فکري، يعني مرتبه ادبی و احساسی، مرتبه خطابي و اقناعي، مرتبه جدلي و الزامي و مرتبه علمي و برهاني، مي‌تواند سودبخش و کارآمد باشد.

از اين‌رو، علم منطق، به همه علوم خدمت مي‌كند و به حق خادم‌العلوم ناميده مي‌شود؛ زيرا در هر علمي براي رسيدن به يافته‌هاي جديد و پاسخ‌گويي به ناشناخته‌ها بايد انديشيد؛ يعني با توجه به معلومات پيشين و ياري جستن از آنها، مجهولات را حل كرد و با كاستن از مجهولات و افزايش معلومات، به گسترش و رشد علم دست يافت. اين امر مهم تنها هنگامي دست يافتني خواهد بود كه از درستي و عدم انحراف انديشه مطمئن باشيم و اين اطمينان فقط با شناسايي قوانين حاكم بر انديشه و آگاهي از معيارهاي انديشه صحيح و بكارگيري اين قوانين و معيارها كه در منطق مورد بحث و گفت‌وگو واقع مي‌شوند، به دست مي‌آيد.

در همين راستا مرکز پژوهشي دائرة‌المعارف علوم عقلي اسلامي، فعاليت هاي متعددي را در اين رشته با استفاده از محققان متخصّص و نظارت اساتيدي برجسته از سال 1377ش با هدف تهيه دائرة‌المعارف و فرهنگ‌نامه علوم عقلي اسلامي، از علم منطق آغاز کرده و رشته‌هاي ديگري از علوم عقلي را در سال‌هاي گذشته به آن افزوده است.

شوراي علمي منطق

اين شورا که نظارت بر روند پژوهش و كيفيت علمي محصولات منطقي را بر عهده دارد عبارت‌است از:

مشاورعالي: حجت‌الاسلام والمسلمين عسکري سليماني اميري.

ساير اعضاء (به ترتيب حروف الفباء): حجج اسلام آقايان محمد کريمي، محمدرضا محمدعليزاده، محمدباقر ملکيان.

 فعاليت‌ها و دستآوردها

مرکز پژوهشي دائره‌المعارف علوم عقلي اسلامي در راستاي تهيه دائره‌المعارف جامع علوم عقلي، فعاليت‌ها و دستآوردهاي گوناگوني داشته است که بخش منطقي آن به شرح زير است:

1. دوره‌هاي آموزش منطق

دو دوره آموزش منطق جهت تربيت نيروهاي مورد نياز مرکز با رويکرد دائره المعارفي برگزار گرديد.

2. ثبت مشخصات منابع منطقي

تا کنون مشخصات 2518 عنوان منبع فارسي و عربي در زمينه منطق و تاريخ منطق ثبت گرديده است

محصول عرضه شده:

• انتشار کتاب «کتاب‌شناسي منطق و تاريخ منطق» (700 صفحه)

3. ثبت موضوعات منابع منطقي

​تا کنون موضوعات 1900 عنوان منبع فارسي و عربي در زمينه منطق و تاريخ منطق استخراج شده است

محصول عرضه شده :

• آماده‌سازي نهايي کتاب‌شناسي تفصيلي منطق و تاريخ منطق (3 جلد)

4. تهيه پرونده‌هاي علمي منطقي

تا کنون بيش از 120 پرونده علمي براي مدخل‌هاي منطقي تهيه شده است که به زودي در قالب لوح فشرده عرضه خواهد شد.

5. فهرست نويسي منابع منطقي

​محصولات عرضه شده: 

• انتشار کتاب معجم موضوعي منطق (در 3 جلد)
• عرضه نرم‌افزار کنزالحکمه 4(فهرست تفصيلي 24 منبع مهم منطقي)

6. چکيده نويسي منابع مهم منطقي

​​محصولات عرضه شده:

• انتشار کتاب معجم موضوعي منتخب منابع منطقي (در 2 جلد)
• عرضه نرم‌افزار کنزالحکمه 2(چکيده مطالب 14 منبع مهم منطقي) 

7. اصطلاح‌يابي و مدخل‌نويسي منطق

​​محصولات عرضه شده:

• عرضه نرم‌افزار اصطلاح‌نامه منطق (درختواره حدود 4600 اصطلاح منطقي همراه با تعاريف و مستندات اصطلاحات با استفاده از حدود 50 منبع معتبر)
• کتاب اصطلاح‌نامه منطق (در حال نهايي سازي)

8. فرهنگنامه منطق

تدوين فرهنگنامه منطق توسط محققان اين رشته آغاز شده است.

9. راه‌اندازي نشريه تخصصي

​​محصولات عرضه شده:

• انتشار 7 شماره از نشريه علمي ترويجي «معارف عقلي» با موضوع منطق
• و راه‌اندازي نشريه مستقل در زمينه منطق به نام «معارف منطقي» با رويکرد پژوهشي