تعریف:
تهیه معجم موضوعی كه زمینه مراجعه سریع و دقیق را به محل درج مطالب مربوط به یك موضوع فراهم كند، از پیشنیازهای اجتنابناپذیر برای تحقیق جامع بویژه برای طرحهای تحقیقاتی وسیع تخصصی به شمار میرود.
یكی از بهترین شیوههای تهیه معجم موضوعی، چكیدهنویسی و نمایهسازی براساس اصطلاحات رایج علوم است كه از طریق نرمافزار رایانهای قابل استفاده باشد.
چکیده: عبارتی خلاصه و گویا از محتوای یک مطلب از متن است که با توجه به هدف چکیدهسازی باید ضوابط چکیدهنویسی در آن رعایت شده باشد.
جهت مطالعه توضیحات بیشتر در این زمینه اینجا را کلیک کنید
هدف:
أ) دستیابی آسان، سریع و دقیقِ همه پژوهشگران علوم عقلی، به محل درج مطالب، در منابع؛
ب) ایجاد سرعت و دقت و جامعیت در تحقیقات.
قلمرو:
منابعی منتخب از میان منابع مهم علوم عقلی.
با توجه به محدودیتهای مختلف از جمله زمانبر بودن این نوع فعالیت، فقدان نیروی كافی و مناسب برای این كار، این فعالیت، مختص به برخی از منابع مهم علوم عقلی است.
آمار (گزارش کتابهای چکیدهنویسی شده):
تاكنون چكیدهنویسی كتابهای مصوب در 4 پروژه انجام شده است كه به شرح زیر میباشد:
1. منطق 14 عنوان (14 مجلّد)
2. كلام 2 عنوان (13 مجلّد)
3. فلسفه 5 عنوان (8 مجلّد)
4. عرفان 5 عنوان (5 مجلّد )
1. پروژه تهیه چكیده مطالب 14 منبع مهم منطقی
کلیه مراحل چكیدهنویسی و نمایهسازی (شامل: حروف چینی چكیدهها، اصلاح چكیدهها، تعیین كلیدواژهها، هماهنگسازی رایانهای، اصلاح نمایهها و تطبیق کلیدواژهها با اصطلاحنامه منطق) نهایی شده و با نام المعجم الموضوعی لمنتخب الکتب المنطقیه در دو جلد (جلد اول: نمایه و کلیدواژههاـ جلد دوم: چکیدهها) در سال 1390 منتشر شده است. همچنین این محصول در قالب نرمافزار نیز با نام کنزالحکمة 2 در همان سال عرضه شده است.
فهرست عناوین كتب منطقی چكیده نویسیشده در این پروژه، به شرح زیر میباشد:
1 معیارالعلم (غزالی)
2 محك النظر (غزالی)
3 المنطقیات، ج1 (فارابی)
4 منطق (ابنزرعه)
5 البصائر النصیریه (سهلان ساوی)
6 القواعد الجلیه (علامه حلی)
7 كشفالاسرار (خونجی)
8 شرح عیون الحكمه (فخر رازی)
9 شرح المطالع (قطب رازی)
10 درهالتاج (قطب شیرازی)
11 منطق التلویحات (سهروردی)
12 التحصیل (بهمنیار)
13 منطق اللمحات (سهروردی)
14 حكمة الاشراق (سهروردی)
2. پروژه تهیه چكیده مطالب كتب كلامی
1) چكیده و نمایه شرح مواقف (8مجلّد): این مجموعه در قالب نرمافزار کنزالحکمه 1 عرضه شده و در پی آن به صورت کتاب نیز با عنوان المعجم الموضوعی لشرح المواقف و حاشیتی الجلبی و السیالکوتی در 5 جلد منتشر شده است.
2) چكیده و نمایه شرحمقاصد (5مجلّد): این مجموعه در قالب نرمافزار کنزالحکمه 7 عرضه شده و به صورت کتاب نیز در 3 جلد به صورت دیجیتالی چاپ شده است.
3. پروژه تهیه چكیده و نمایه مطالب كتب فلسفی
1. المعجم الموضوعی لکتاب مجموعة مصنفات شیخ الاشراق که در قالب نرمافزار کنزالحکمه 3 عرضه شده است. این محصول در قالب کتاب نیز در سه جلد منتشر شده است.
2. المعجم الموضوعی لمنتخب کتب الفلسفة، در قالب نرم افزار کنز الحکمه 11 عرضه شده است و به صورت کتاب نیز در 7 جلد آماده شده و در آستانه انتشار است.
فهرست اسامی كتب چكیده فلسفه به شرح زیر میباشد:
1.مجموعه مصنفات شیخ اشراق (ج 1-4)
2.قبسات
3. المبدء و المعاد
4. النجاة
5. متن و شرحالاشارات (ج 2 و 3)
6. تعداد 29 رساله و کتاب از آثار صدر المتألهین که عبارتند از: مفاتیح الغیب، شرح الهدایة الاثیریة، المظاهر الالهیة، رسالة الحدوث، زاد المسافر، اتصاف الماهیة بالوجود، اجوبة المسائل الجیلانیة، اجوبة المسائل الکاشانیة، اجوبة المسائل النصیریة، اجوبة مسائل بعض الخلان، اصالة جعل الوجود، اکسیر العارفین، الحشر، الحشریة، رسالة الشواهد الربوبیة، الفوائد، المسائل القدسیة، الواردات القلبیة، ایقاظ النائمین، الخلسة، رسالة القضاء و القدر، رسالة فی التشخص، رساله اتحاد العاقل و المعقول، رساله خلق الاعمال، رساله سریان الوجود، رسالة المزاج، لمیة اختصاص المنطقة بموضع معین، کسر الاصنام الجاهلیة، متشابهات القرآن.
4. پروژة تهیه چكیده مطالب كتب عرفانی
مراحل چكیدهنویسی، نمایهسازی اصلاح و تایپ 5 عنوان از كتب عرفانی به اتمام رسیده است و هم اکنون در مرحله کلیدواژه و هماهنگسازی میباشد.
فهرست عناوین كتب چكیده عرفان به شرح زیر میباشد:
1. قواعد التوحید
2. مفاتیح الغیب
3. شرح فصوص قیصری
4. فصوص
5. مصباح الانس
نمونه عرضه نمایهها به همراه کلیدواژهها:
شیوههای عرضه:
أ) چاپ چكیده و نمایهها در قالب كتاب، با لوح فشرده همراه؛
ب) ارائه دستاوردهای تحقیقی در نرم افزارهای مناسب با امكانات و جستجوهای لازم و هماهنگ با اصطلاحنامه؛
ج) استفاده از محصولات در شبكههای داخلی.
محققان این بخش:
1. محمدرضا محمدعلیزاده
2. محمد ایزدیتبار
3. احمد محمدی احمدآبادی
4. محمدباقر ملکیان
5. سید محمدحسن علوی
6. حسین عشاقی
7. سید محمدرضا مدرسی
8. علیرضا عطوف
9. اکبر راشدینیا
10. علی امینینژاد
11. وحید علیزاده
12. محمد میری
13. حسین مظفری
14. یارعلی کرد فیروزجایی
مسئول واحد: حجتالاسلام و المسلمین محمد ایزدیتبار
پیامرسان ایتا
https://eitaa.com/daeratolmaaref
پیامرسان سروش