اصطلاح‌نامه كلام اسلامی، مجموعه‌ای از اصطلاحات است كه همراه با تعاریف آنها از منابع مهم كلامی استخراج شده، و روابط اصطلاحات با یكدیگر و جایگاه هر یک در نظام كلام اسلامی مشخص شده است.

مراد از «اصطلاح» در اینجا هر لفظ یا عبارتی است كه در علم کلام معنای خاصی از آن اراده شده و به اجمال یا تفصیل، مورد بحث و بررسی متکلمان واقع گردیده است.

واحد اصطلاح‌یابی و مدخل‌شناسی کلام، با هدف تنظیم اصطلاح‌نامه علم کلام اسلامی ونگارش دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلام، در سال 1380 تشکیل شد و تاکنون توانسته است علاوه بر مشخص‌کردن روابط اصطلاحات کلامیِ و نگارش اصطلاح‌نامه و ترسیم نمودار علم کلام، وضعیت مدخل‌های دائره‌المعارفی و فرهنگ‌نامه‌ای (اعم از مدخل‌های اصلی، ضمنی و نمایه) را نیز تعیین نماید.

قلمرو فعالیت

قلمرو فعالیت واحد در زمینه کلام، اختصاص به دوره و یا فرقة خاصی نداشته، بلكه از همه کتاب‌های معتبر و در دسترس از همه فرقه‌های كلامی در همه دوره‌های اسلامی استفاده شده است.

اعضای شورای علمی

ویژگی‌های اصطلاح‌نامه کلام

این اصطلاح‌نامه که در راستای تدوین فرهنگنامه و دائره المعارف علوم عقلی اسلامی تهیه شده است دارای ویژگی‌هایی است که برخی از آنها به شرح زیر است:

• ارائه تعریف هر اصطلاح و جایگاه آن در نظام كلام اسلامی؛
• شناخت واژه‌های مترادف و ارجاعی یك اصطلاح؛
• تفكیك مشتركات لفظی به وسیله توضیح‌گرهای مناسب؛
• دسترسی سریع و آسان محققان به اصطلاحات مورد نظر؛
• نمایش درختواره اصطلاحات، افزون بر شیوة رایج الفبایی (نمایش درختواره سبب سهولت در دسترسی كاربران و محققان به اصطلاحات و روابط میان آنها و همچنین جایگاه هر اصطلاح در نظام كلام اسلامی خواهد شد).

• شناسایی حدود 500 منبع معتبر کلامی جهت اصطلاح‌یابی؛
• استخراج بیش از 30000 اصطلاح کلامی توسط محققان محترم مرکز دائره‌المعارف؛
• مستندسازی (ثبت تعاریف) اصطلاحات کلامی؛
• تشکیل بیش از 660 جلسه شورای علمی کلام جهت بررسی اصطلاحات استخراج شده؛
• تصویب حدود 3650 اصطلاح کلامی از میان اصطلاحات استخراج شده توسط شورای محترم علم کلام؛
• تصویب بیش از 700 مدخل اصلی و حدود 2950 مدخل ارجاعی و نمایه از میان اصطلاحات استخراج شده، توسط شورای محترم علمی کلام؛
• همه فعالیت‌های فوق در سه مرحله تحقیق، تصویب و ارزیابی نهایی صورت گرفته است.