تعريف فلسفه اسلامي

فلسفه، که به آن «الهيات» و «مابعدالطبيعه» و به تعبير رايج «متافيزيک» مي‌گويند، هستي‌شناسي عقلي است. هستي در اينجا به معناي وجود نيست، به معناي موجود است، اما نه مطلق موجود، بلکه موجود بما هو موجود. مقصود از موجود بما هو موجود، موجود است نه از آن جهت که ماهيت خاصي دارد. پس هستي‌شناسي مجموعه قوانيني است که از «موجود بما هو موجود» بحث مي‌کند؛ به تعبير ساده‌تر، مجموعه قوانيني است که صدق آن بر موجودات مشروط نيست به اين که ماهيت خاصي داشته باشند. مقصود از عقلي همان روش برهاني است و لذا هستي‌شناسي نقلي، گرچه هستي‌شناسي است ولي فلسفه نيست و مقصود از فلسفه اسلامي هستي‌شناسي‌اي است که در نحوه رشد و تکامل خود تحت تأثير فرهنگ اسلامي بوده است، به اين معنا که اگر در زمينه فرهنگي ديگري رشد و تکامل مي‌يافت، غير از فلسفه کنوني بود.

 شوراي علمي فلسفه

مشاورعالي: آيت‌الله غلامرضا فياضي.

 فعاليت‌ها و دستآوردها

 مرکز پژوهشي دائره‌المعارف علوم عقلي اسلامي در راستاي تهيه دائره‌المعارف جامع علوم عقلي، فعاليت‌ها و دستآوردهاي گوناگوني داشته است که بخش فلسفي آن به شرح زير است:

1. ثبت مشخصات منابع فلسفي

تا کنون مشخصات 3691 عنوان منبع فارسي و عربي در زمينه فلسفه اسلامي ثبت گرديده است

محصول عرضه شده:    

• انتشار کتاب «کتاب‌شناسي فلسفه اسلامي» (در دو جلد و مجموعا هزار صفحه)
• عرضه محصول فوق به صورت نرم افزار (ضمن لوح فشرده آثار علوم عقلي اسلامي) 

2. ثبت موضوعات منابع فلسفي

​تا کنون موضوعات 3200 عنوان منبع فارسي و عربي (به صورت درختي) در اين زمينه استخراج شده است.

3. تهيه پرونده‌هاي علمي فلسفي

تا کنون  284 پرونده علمي براي مدخل‌هاي فلسفي و 185 پرونده براي قواعد فلسفي تهيه شده است که اين پرونده‌ها از بررسي 382 منبع بدست آمده است و در آينده به صورت نرم‌افزار عرضه خواهد شد.

4. فهرست نويسي منابع فلسفي

استخراج حدود 8600  توصيف و18800 نمايه از 36 منبع مهم فلسفي

​محصولات عرضه شده:

• انتشار کتاب معجم موضوعي منابع فلسفي (در 5 جلد)
• عرضه نرم‌افزار کنزالحکمه 5 (منابع فلسفي)

5. چکيده نويسي منابع مهم فلسفي

تا کنون مجموعه مصنفات شيخ اشراق (ج 1-4)، قبسات، المبدء و المعاد، النجاة، متن و شرح‌الاشارات و تعداد 30 رساله و کتاب از آثار ملاصدرا فهرست‌نويسي شده‌اند

 ​​محصولات عرضه شده:

• انتشار کتاب معجم موضوعي مجموعه مصنفات شيخ اشراق(در 3 جلد)
• عرضه نرم‌افزار کنزالحکمه 3(مصنفات شيخ اشراق)

6. اصطلاح‌يابي و مدخل‌نويسي فلسفه

استخراج حدود 13000 اصطلاح فلسفي همراه با 27300 مستند، از حدود 190 منبع 

استخراج حدود 550 اصطلاح فلسفه اشراق از مجموعه مصنفات شيخ اشراق

​​محصولات عرضه شده:

• انتشار کتاب اصطلاح‌نامه فلسفه اسلامي (در 5 جلد)
• انتشار کتاب اصطلاح‌نامه فلسفه اشراق (در 1 جلد)
• عرضه محصولات فوق در قالب دو نرم‌افزار جداگانه

7. راه‌اندازي نشريه تخصصي

​​محصولات عرضه شده:

• انتشار 9 شماره از نشريه علمي ترويجي «معارف عقلي» با موضوع فلسفه

8. نگارش مقالات منطقي

​​محصولات عرضه شده:

• انتشار نخستين جلد از مجموعه مقالات «گنجينه معرفت» با موضوع منطق و فلسفه