واحد اصطلاح‌نامه و مدخل‌شناسی منطق

مقدمه

مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی، کار تهیه اصطلاح‌نامه‌های علوم عقلی اسلامی را با استفاده از محققان متخصّص و نظارت اساتیدی برجسته از سال 1377ش با هدف کاربردهای دائرة‌المعارفی، از علم منطق آغاز کرده و رشته‌های دیگری از علوم عقلی را در چهارده سال گذشته به آن افزوده است.

تهیه اصطلاح‌نامه‌های علوم عقلی اسلامی در مرکز، اهداف متعددی دارد که از جمله آنها، همآرایی نمایه‌ها، گزینش منطقی و دقیق مدخل‌ها، تعیین جایگاه هر مدخل در فرهنگ‌نامه‌ها و دائره‌المعارف و تعیین نسبت حجم مقالات است.

 تعریف

واحد اصطلاح‌نامه منطق، در پی استخراج و ساماندهی به همه اصطلاحات علم منطق از طریق مشخص کردن رده‌های کلی علم (اصطلاحات رأس)، شناسایی روابط نموداری همه اصطلاحات (اعم و أخص، مرجح و نامرجح و اصطلاحات وابسته) و مشترکات لفظی و یادداشت دامنه است.

 مراحل فعالیت

مراحل کار در تهیه اصطلاح‌نامه‌ها عبارت است از:

  1. انتخاب و تصویب منابع معتبر در هر رشته؛
  2. استخراج اصطلاحات از منابع مصوب؛
  3. تنظیم اصطلاح‌نامه و ترسیم نمودار؛
  4. بررسی و تصویب اصطلاحات و اصطلاح‌نامه در شوراهای علمی (متشكل از صاحب‌نظران و متخصصان در هر رشته)؛
  5. مستندسازی اصطلاح‌نامه‌های مصوّب، از حیث منابع و تعاریف.

امتیازات اصطلاح‌نویسی در این مرکز

  1. جامعیت اصطلاحات
  2. دقت در گزینش اصطلاحات و روابط
  3. مستند بودن اصطلاحات واصطلاح‌نامه به متون و مآخذ
  4. ترسیم نمودار درختی
  5. استفاده از واژه‌های اصلی به جای علائم و رمزها
  6. بهره‌گیری در امور دائره‌المعارفی
  7. ارائه نرم‌افزار

 رده‌های منطق

همه اصطلاحات منطق در چهارده رده زیر قرار گرفته‌اند:

علم، دلالت، مفهوم، تعریف، قضیه، حجت، مبادی حجت، برهان، جدل، خطابه، شعر، مغالطه، اجزای علوم، قواعد منطقی.

دستآوردهای واحد اصطلاح‌نامه نویسی منطق

  1. نرم افزار اصطلاح‌نامه منطق (شامل 5544 اصطلاح علم منطق)
  2. کتاب اصطلاح‌نامه منطق (تاریخ نشر: 1395)

اعضای شورای علمی منطق

اعضای شورای علمی این اصطلاح‌نامه حجج اسلام آقایان: ابراهیم بازرگانی، عسکری سلمیانی امیری، محمد کریمی، محمدباقر ملکیان و محمد محمدعلیزاده هستند.

تاریخ به روز رسانی این صفحه : 1397/04/13


دیدگاه