مقدمه

یکی از واحد‌های زیر مجموعه مرکز پژوهشی دایره‌المعارف، واحد پرونده علمی است. اين واحد در آغاز، کار خود را با تشکیل پرونده در رشته‌های کلام، فلسفه، منطق و اعلام به صورت غیرمنسجم شروع نمود. سپس بر اساس اهداف و برنامه‌های مرکز، تشکیل پرونده‌های علمی منطق در اولویت کار این واحد قرار گرفت و تشکیل پرونده در رشته‌های دیگر تعطیل شد. با پایان يافتن تشکیل پرونده‌های منطق، واحد پرونده علمی تشکیل پرونده‌های فلسفه را در اولویت قرار داد.
با توجه به اقتضای کار گروه عرفان و تصمیمات و سیاست گذاری‌های مرکز، واحد پرونده علمی جداگانه‌ای برای رشته عرفان تأسیس شد.

الف) تعريف پرونده علمي
پرونده‌ی علمي مجموعه‌اي است از اطلاعات مختلف در باره ی هر يک از مدخل‌هاي دائرةالمعارفي یا فرهنگنامه ای،به همراه فهرست منابع مربوط به آنها، نشاني محل درج مطالب، و متون انتخاب شده از منابع مهم، طبق ضوابط مندرج در شيوه‌نامه تهيه پرونده‌هاي علمي.

جهت اطلاع بيشتر درباره پرونده علمي اينجا را کليک کنيد.

ب) برخي کارهای انجام شده تا ابتداي سال 1393

1. راه اندازی واحد پرونده علمی در مرکز
2. تهیه و تدوین شیوه نامه ی تشکیل پرونده علمی
3. تشکیل 284 پرونده فلسفه از 382 منبع
4. تشکیل 54 پرونده  کلام از 320 منبع
5. تشکیل 96 پرونده اعلام از 234 منبع
6. تشکیل 285 پرونده قواعد فلسفه از 382 منبع
7. تهیه و تنظیم لیست منابع منطقی برای تشکیل پرونده های منطقی
8. تهیه و تنظیم لیست منابع فلسفی تشکیل پرونده های فلسفی
9. تهیه و تنظیم لیست منابع کلامی تشکیل پرونده های کلامی( تشکیل اولیه)
10. ارزیابی120 پرونده ی منطقی
11. ازریابی150پرونده ی فلسفی
     

عناوین پرونده های تشکیل شده در فلسفه :

1  ابزار شناخت
2  ابصار- صوره المرئاتیه
3  اتحاد
4  اتحاد عاقل ومعقول
5  اتصال-امتداد
6  اتفاق-عله الغایه–غایه- جزاف-غایه الغایات
7  اثبات واجب-واجب الوجود
8  اجزاء عقليه
9  احساس _محسوس _کیفیات محسوسه-کیفیات الاربع
10  آخرة (خاص)- معاد ومعاد جسماني
11  آخرة (عام)
12  ادراك
13  ادراك خيالي
14  اراده ( صفت خدا)
15  اراده (کيف نفساني)-شوق -عشق
16  ارزش  شناخت
17  ازلي-حدوث- حدوث اسمی –حدوث تجددی –حدوث ذاتی
18  استعداد- امکان استعدادی
19  استلزام
20  اسماء الحسني- الاول ( اسماء الله)
21  اشتداد -حرکت جوهری
22  اصالة الوجود
23  اضافه
24  اضافه اشراقيه
25  اعاده معدوم
26  اعتبارات الوجود
27  اعتبارات ماهيت
28  اعتباريات-انتزاعیات-امر انتزاعی تابع منشاء انتزاع است.
29  اعراف
30  اعضاء- بدن - قلب
31  اعيان ثابته
32  افعال نفس
33  افعال واحب
34  امتناع  بالقياس
35  امتناع ( ذاتي)-ممتنع-استحاله
36  امتناع بالغير
37  امكان (اخص؛ ذاتی ؛ماهوي)- ممکن- ممکن الوجود
38  امكان استقبالي
39  امكان بالغير
40  امكان بالقياس
41  امكان عام
42  امكان فقري
43  امكان وقوعي
44  امور عامه
45  آن
46  ان يفعل- ان ینفعل
47  انقلاب ماهيت
48  انواع تعقل
49  اهل الآخرة
50  الاهيات بالمعني الاعم
51  اولويت
52  اولي (بديهي)
53  اولي الاوائل
54  اوليات
55  ايجاب و سلب- تناقض
56  اين- خلا ء و مکان
57  بداء
58  بداهة الوجود
59  بديهي
60  برزخ (عالم برزخ)
61  برهان اسد واخصر
62  برهان امكان ووجوب
63  برهان بسيط الحقيقه- بسیط الحقیقه کل الاشیاء-بسیط الحقیقه - قاعده بسیط الحقیقه
64  برهان ترتب
65  برهان تضايف
66  برهان تطبيق
67  برهان تمانع
68  برهان تناسب
69  برهان حدوث
70  برهان حركة
71  برهان حيثيات
72  برهان سلمي (ترسي)- برهان تناهي ابعاد
73  برهان صديقين
74  برهان قوه و فعل
75  برهان مسامته
76  برهان موازاة
77  برهان هوئية
78  برهان وجودي
79  برهان وسط وطرف
80  برهان وصل وفصل
81  بساطة الوجود
82  بسيط (مقابل مرکب)
83  بصير( اسماء الهي)
84  بعث- حشر؛ حشر نفوس؛ نفخه
85  بعد
86  تام
87  تجريد
88  تجسم اعمال
89  تجلي
90  تخالف
91  تخصص الوجود- تعين- تميز و تشخص
92  تخلخل-تکاثف
93  تخيل- خيال
94  ترجيح بلا مرجح
95  ترکيب
96  تسلسل
97  تشکيک- تشکيک ماهيت- تشکيک وجود
98  تصوروتصديق
99  تضاد
100  تضايف
101  تعقل- عقل(قوه تعقل)
102  تغير
103  تقابل
104  تقدم وتاخر- تقدم وتاخر بالذات- تقدم وتاخر بالزمان- معيت
105  تناسخ
106  تنزيه
107  توحيد- توحيد افعال- توحيد الصفات- توحيد ذاتي
108  توهم-وهم- واهمه
109  ثابت و متغير- ربط حادث باقديم
110  ثبوت (معتزله)
111  جده
112  جسم- جزء لا يتجزي
113  جزاء-ثواب
114  جسم تعليمي- سطح و خط-کم متصل -نقطه
115  جسم سماوي
116  جسم طبيعي (غيرصناعي)
117  جسم مثالي
118  جعل
119  جماد
120  جنة
121  جنس
122  جهل- علم
123  جهنم
124  جوهر- عرض
125  حافظه- متصرفه
126  حدس
127  حدوث العالم
128  حدوث دهري- دهر
129  حرارة غريزيه
130  حرکت- حرکة العامة و حرکة في الحرکة
131  حرکة الاراديه
132  حرکة الطبيعيه
133  حرکة العرضيه
134  حرکة الفلک
135  حرکة الکميه
136  حركت قطعيه
137  حس مشترک
138  حكمة- حكمة العمليه
139  حکمت (صفت واجب)
140  حكمة المتعاليه
141  حلول
142  حمل
143  حمل اولي وشايع
144  حمل بتي و غير بتي
145  حمل حقيقه ورقيقه
146  حمل مواطات واشتقاق
147  حواس الظاهره
148  حياة -  موت
149  حياة (صفت واجب)
150  حيثيت تعليليه
151  خاصه
152  خُلق
153  خلود
154  خير و شر
155  دائره
156  دور
157  ذاتي- عرضي و عرض ذاتی
158  ذهن  (مقابل الخارج)
159  رؤيا
160  رحمة (صفت واجب)
161  روح البخاري
162  روح(عقل فعال؛ نفس انساني؛ نفس ناطقه)
163  زمان
164  زيادة الوجودعلي الماهية
165  سرعت
166  سعادت- شقاوت
167  شفاعت
168  شک - یقین
169  شيئية
170  صادر اول
171  صراط-اعراف- کتاب الاعمال و ميزان و مواقف اشهاد و مواقف قيامت
172  صفات سلبيه
173  صفات فعليه
174  صفات واجب
175  صوت
176  صورة
177  صورة الاخرويه
178  صورة جسميه
179  صورة طبيعيه
180  صورة نوعيه
181  طبيعة
182  عالم
183  عالم الالهيه
184  عالم الذر
185  عالم ماده
186  عالم مثال
187  عدالت
188  عدم
189  عدم و ملکه
190  عذاب الآخره
191  عرش
192  عقد الوضع
193  عقل (جوهر مجرد تام)
194  عقل عملي- عقل نظری
195  عقل فعال
196  عقل کل
197  علت
198  علة التامه- علة الجسمانيه
199  علت معده
200  علم
201  علم (صفت واجب)
202  علم النفس( نفس شناسي)
203  علم حصولي
204  علم حضوري
205  علم ماقبل الكثرة
206  علية
207  عناصر اربعه- عنصر
208  عناية
209  عنصر الاول
210  غيب
211  غير المتناهي
212  فاعل
213  فاعل بالتجلي- بالرضا؛ بالعنايه؛ بالقصد؛ طبيعي؛ علمي
214  فرد
215  فصل
216  فطرة
217  فطريات
218  فعل
219  فكر(نظر)
220  فلسفه
221  فلك
222  فيض اقدس
223  قاعده امكان اشرف
224  قاعده فرعيه
225  قبر
226  قبول (قابل)
227  قدرة (صفت واجب)
228  قدرة (کيف نفس)
229  قسمة
230  قضاء
231  قضيه
232  قوة الطبيعيه (لاانفعال؛ صورت نوعيه)
233  قوة الطبيعيه (ماسکه؛ دافعه و...)
234  قوس النزول
235  قوه
236  قوي المحرکه
237  قوي النباتيه-نفس النباتیه
238  قوي النفس-قوی الطبیعیه
239  قيامه (عام)
240  قيوم
241  کثرة – واحد-وحدت –وحدت بالعموم-وحدت حقه- وحدت حقیقیه- وحدت عددیه- وحدت غیر حقیقیه-وحدت مطلقه
242  کلام (صفت واجب)
243  کلي
244  كم
245  كم منفصل
246  كمال
247  كون وفساد
248  كيف- باکيف استعدادي وعارض للعدد- كيفيات مختص به كميات منفصل
249  كيف استعدادي
250  كيفيات مختص به كم متصل قار
251  لذت
252  الله
253  لوح محفوظ
254  لون
255  ماده- محل- موضوع
256  مادي
257  ماهيت (بمعني اخص)- ماهيت و ماهيت بمعني اعم
258  مبدء الحرکه
259  مبدء اول
260  مبدع (بالمعني الاعم) (بالمعني الاول)
261  متواترات
262  متي
263  مثال (عالم مثال)
264  مثل افلاطونية
(عقول عرضيه)
265  مجربات
266  مجرد
267  محددالجهات
268  محرک
269  مراتب الوجود
270  مراتب عقل
271  مزاج
272  مسافت
273  مشاهدات
274  مصداق-  مفهوم
275  معقولات ثانيه
276  معلول
277  معلوم بالذات
278  مقولات
279  مکتب تفکيک
280  ملکوت
281  مناط الحاجه
282  مواد ثلاث
283  مواليد ثلاث
284  ميل
285  نبوت
286  نظام احسن
287  نفس
288  نفس الامر
289  نفس الانسانيه-نفس ناطقه
290  نفس الاهيه
291  نفس الحيوانيه
292  نفس الفلکيه
293  نفس الکل
294  نفس المطمئنه
295  نور( عرض)
296  نوع
297  هليه بسيطه و مركبه
298  هور قليا
299  هوهوئية
300  هيولي
301  واسطة في العروض
302  وجدان
303  وجدانيات
304  وجوب (ذاتي)
305  وجوب (شدة الوجود)
306  وجوب بالغير
307  وجوب بالقياس
308  وجود (حقيقت وجود) - وجود  رابط-وجود مستقل
309  وجود امکاني
310  وجود ذهني
311  وجود مثالي
312  وجود مقيد- وجود منبسط
313  وحدت شخصيه- وحدت وجود
314  وحي
315  وضع

لازم به توضيح است که برخي از پرونده‌هاي فوق با يک‌ ديگر ادغام گشته و تعداد کل پرونده‌هاي فلسفه هم‌اکنون 284 پرونده مي‌باشد.